سوزندوزی

نفوذ هنر بلوچی دوزی زنان بلوچ در پوشاک سلطنتی خاندان پهلوی

نفوذ هنر بلوچی دوزی زنان بلوچ در پوشاک سلطنتی خاندان پهلوی

از اواسط دوره پهلوی با همکاری چهره‌هایی همچون مهر منیر جهانبانی و کیوان خسروانی تعدادی لباس با طرح و نقوش ایرانی و از همه مهمتر تکنیک‌های دوخت منحصر به فردی که متعلق به یکی از دورافتاده‌ترین مناطق ایران بود، مطرح گردید، اوج این حرکت و استفاده از هنرهای ایرانی در دهه‌های چهل و پنجاه رخ داد. در این راستا مهر منیر جهانبانی به واسطه آشنایی با سرزمین بلوچستان و هنر سوزندوزی آن، نقش بیشتری را ایفا نمود او باعث آشنایی فرح دیبا با هنرسوزن دوزی بلوچ گردید و بازدید وی از سیستان و بلوچستان را رقم زد
ماه منیر جهانبانی متولد 1305 در تهران بود. او در قید محدودیت های اشرف زاده های قاجاری نبو د.در سن 24 سالگی به پاریس و سپس به امریکا رفت.در سال 1340 هدیه ای در ایران دریافت کرد که روی آن نقوش سوزندوزی بلوچی کار شده بود.
ماه منیر از مادر و مادربزرگ روس بود که با نقوش سوزندوزی روسی اشنایش کرده بودند. و همین بابی شد تا به ایرندگان خاش برود. قبل از برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ ساله پارچه‌ها و نخهای زیادی که در میان آن‌ها گلابتونهایی از نوع زرین و سیمین نیز موجود بود، به سمت بمپور (شهری که به واسطه برخی از دوختهای پرکار سوزندوزی بلوچ بسیار معروف گردید) سرازیر شد که خانم جهانبانی آن‌ها را بین اساتید معروف سوزندوزی تقسیم نمود تا بین شاگردان خود توزیع نمایند و ماحصل آن تولید چند دست لباس فاخر برای کلیه اعضای درجه یک خاندان پهلوی و هدایایی برای مهمانان جشن‌های ۲۵۰۰ ساله همچون کراوات، کوسن، دستمال سفره و … بود که به مجموعه رویال معروف گردیدند.او لباسهایی برای ملکه جولیانا،پرنس برنارد،شاهزاده بئاتریکس،شیراک،الیزابت تیلور و.. اجراکرد. در حال حاضر در موزه پوشاک سلطنتی تعداد ۶ دست لباس با سوزن دوزی بلوچ در معرض نمایش عموم می‌باشد. این لباس‌ها عمدتاً توسط کیوان خسروانی طراح مد و آرشیتکت معروف ایرانی و ماه منیر جهانبانی، خانمی که باعث آشنایی فرح دیبا با هنرسوزن دوزی و بازدید وی از سیستان و بلوچستان شده بود، طراحی شده‌اند. سوزن دوزی این لباس‌ها توسط گروهی از زنان بلوچ اجرا گردیده‌است. در بسیاری از این لباس‌ها سوزن دوزی‌هایی بسیار ظریف و ناب بلوچ را می‌توان دید که در بهترین مراکز دوزندگی ایرانی تهیه و درباریان
بارها بر تن نمودند

IMG 6466

کت یا نیم تنه یقه گرد با رنگ های سرخابی با گلابتون های زرین که تماما هنر دست زنان بلوچ است. و در جشن های 2500 ساله به عنوان میزبان استفاده می شده است.

IMG 6466 1

هنر سوزن دوزی در میان زنان بلوچ کشورمان از دیرینه ای کهن برخوردار است و دختران بلوچ به موازات آموزش خانه داری این هنر زیبا را نسل به نسل از دستان مادران خود فرا می گیرند.

نفوذ هنر بلوچی دوزی زنان بلوچ در پوشاک سلطنتی خاندان پهلوی

قبل از اسلام قومی به نام اسلاوها به منطقه بلوچستان مهاجرت کردند. آنها در پرورش کرم ابریشم و تبدیل آن به نخ و پارچه استاد بودند و این صنعت را به قوم بلوچ آموزش دادند. از آنجاکه زندگی در منطقه گرم و خشک بیابانی بلوچستان و پارچه های بافته شده با الیاف طبیعی در این منطقه از دوام و استحکام کافی برخوردار نبود زنان بلوچ بر آن شدند که از این هنر زیبا در پوشاک خود استفاده کنند. آنها برای استحکام بیشتر البسه خود در قسمتهایی که بیشتر در معرض فرسودگی و پارگی قرار داشت پارچه را با نخ های رنگی زیبا دوخت می زدند؛ این قسمت ها شامل جلو لباس، جیب، سر دستها تا آرنج و دمپای شلوار تا زانو است.

نفوذ هنر بلوچی دوزی زنان بلوچ در پوشاک سلطنتی خاندان پهلوی2

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید